Νεοχώρι

: by Γιώτης Ευστάθιος; in Τοπικές Κοινότητες; on 11 Απριλίου 2016; Τελευταία ενημέρωση : 29 Νοεμβρίου 2020; Εμφανίσεις: 1877

Δημοτική Κοινότητα Νεοχωρίου

Το Νεοχώρι είναι κωμόπολη νότια της πόλης της Άρτας και απέχει απ’ αυτή περίπου 15 χιλιόμετρα. Ανήκει διοικητικά στο νεοσύστατο Δήμο Νικολάου Σκουφά (Δ.Δ. Νεοχώριου) και συνορεύει με τα χωριά Παχυκάλαμος, Περάνθη, Λουτρότοπος και το μαρτυρικό χωριό Κομμένο.

Ιστορία

Κατά την αρχαιότητα, στην περιοχή του Νεοχωρίου υπήρχε ένα αρχαίο κάστρο, το φιδόκαστρο.Το κάστρο αυτό ήταν απομεινάρι του αρχαίου οχυρού Άμβρακος. Ο Άμβρακος ήταν οχυρό φρούριο των Αμβρακιωτών και για την χώρα και για την πόλη τους, την Αμβρακία. Η περιοχή είχε ταυτιστεί με τον Άμβρακο, το λιμάνι της Αμβρακίας. Ήδη ο Σκύλαξ αναφέρει ότι η πόλη είχε κλειστό λιμάνι με οχυρά θέση: έστι και επί θαλάττης τείχος και λιμήν κλειστός, ενώ ο Πολύβιος (4.61.7) την ονομάζει Άμβρακο και την περιγράφει με τείχη και προτειχίσματα κοντά στις λίμνες. Η Άμβρακος κτίστηκε από τον Άμβρακο, υιό του Θεσπρωτού και ήταν αποικία των Κορινθίων από το 660 π.Χ, ενώ κατά τον πελοπονησιακό πόλεμο λεηλατήθηκε από τους Αθηναίους. Αργότερα περί το 31 μ.Χ για να συνοικίσει τη Νικόπολη ο Αυτοκράτωρ Αύγουστος Οκταβιανός, μετέφερε από παντού (προφανώς διά της βίας) κατοίκους άλλων πόλεων. Η περίμετρος των τειχών δεν υπερβαίνει τα 960 μέτρα και φέρει σε όλο το μήκος νεότερο τείχος, πιθανόν των χρόνων της Τουρκοκρατίας ή προγενέστερο.

Στην τουρκοκρατία η μεταφορά του χωριού Κακούδια στην νέα τοποθεσία με την ονομασία Νεοχώρι έγινε ανάμεσα στα έτη 1771 και 1794, αυτό αποδεικνύεται από τον Χάρτη του Μπελίν(1771) και το Δοκίμιο περί Άρτης που αναγράφεται ως έτος 1794. Ο Πάτερ Κοσμάς ο Αιτωλός περιόδευσε στην περιοχή του Κάμπου και σε όλη την Ήπειρο κατά τους χρόνους 1775, 1777, 1778 και 1779. Στο Νεοχώρι Άρτας υπάρχει ο Ναός του Αγίου Δημητρίου με τις εικόνες που διέσωσε από τα ορμητικά νερά του Αράχθου ο Πατροκοσμάς. Έξω από το χωριό κτίστηκε ο Ναός του Αγίου Κοσμά στην τοποθεσία που κάτοικοι του χωριού μαρτυρούν ότι εμφανίστηκε ο Άγιος. Την περίοδο της τουρκοκρατίας το είχαν τσιφλίκι τους δυο πασάδες ο Ομέρ Τεφίμ και ο Φειμή Εφένδης. Όπως αναφέρει ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματα του, κατά την διάρκεια του επαναστατικού Αγώνα του 1821 έγιναν στο Νεοχώρι συμπλοκές μεταξύ των Ελλήνων και Τούρκων, στις οποίες έλαβε και ο ίδιος μέρος με τον Γεώργιο Καραϊσκάκη. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας είχε την έδρα του Τουρκικό Φυλάκιο στην περιοχή Βοτέϊκα.

Την περίοδο του Ελληνοτουρκικού Πολέμου το βράδυ της 7ης Απριλίου 1897 τμήματα της 2ης Ελληνικής ταξιαρχίας(ΙΙΙ Μεραρχία) με διοικητή τον συνταγματάρχη Θρασύβουλο Μάνο πέρασαν τον Άραχθο από την πλευρά του χωριού Λουτροτόπου(Μπάνη). Οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν στην αμυντική γραμμή Γρίμποβο - Γέφυρα Λούρου. Την 8η Απριλίου η 2η ταξιαρχία είχε καταλάβει το Νεοχώρι, Παχυκάλαμο, Ακροποταμιά(Τσαπραλή). Ένα μήνα αργότερα περίπου, στις 4 Μαϊου 1897 οι δυο αντίπαλοι στρατοί βρίσκονταν στις ίδιες θέσεις προ των επιχειρήσεων του πολέμου και στις 7 Μαϊου υπογράφτηκε ανακωχή στο γιοφύρι της Άρτας. Η 2η ταξιαρχία ήταν διασπαρμένη στα χωριά του κάμπου της Άρτας απ΄όπου και υποχώρισε. Το στρατιωτικό σώμα του Θρασύβουλου Μάνου παρέμεινε στα σύνορα του ποταμού Αράχθου του 1881. Τα παραπάνω χωριά ανακαταλήφθηκαν υπό των Τούρκων. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος αναφέρει ότι εις το θέατρον των επιχειρήσεων της Ηπείρου επικράτησε πλήρης αναρχία και ότι οι σωματάρχαι ενήργουν κατά το δοκούν.

Το 1910, η Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης δημοσιοποιεί τα στοιχεία της απογραφής που πραγματοποίησε το ίδιο έτος σε όλη την εκκλησιαστική περιφέρεια και μας πληροφορεί ότι το Νεοχώρι υπαγόταν στο τμήμα Λούρου και στο χωριό κατοικούσαν 808 άτομα. Το χωριό απελευθερώθηκε το 1912 κατά τον Α΄Βαλκανικό Πόλεμο.

Μεσοπόλεμος.Το 1936-1938 κατά την περίοδο της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά έγινε η εκτροπή της κοίτης του ποταμού Αράχθου στην σημερινή της μορφή λόγω των πλημμύρων που μάστιζαν το χωριό και το αναχώμα κατά μήκος του ποταμού ως αντιπλημμυρικά έργα, το παλαιό ποτάμι(περιοχή παλιοπόταμος) έχει αποξηρανθεί και τα ίχνη του υπάρχουν ακόμη, ενώ υπήρξε δεντροφύτευση κατα μήκος του αναχώματος, η οποία σήμερα έχει σε μεγάλο βαθμό χαθεί.

Πληροφορίες

Η επίσημη ονομασία είναι “το Νεοχώριον”. Έδρα του δήμου είναι το Πέτα και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου. Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, το Νεοχώρι ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Νεοχωρίου, του πρώην Δήμου Αράχθου του Νομού Άρτης και ήταν η έδρα του. Το Νεοχώρι έχει υψόμετρο 19 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η Κοινότητα Νεοχωρίου Ν. Άρτης, θεσμικά έχει δεχθεί τις εξής ιστορικές μεταβολές :
1. ΦΕΚ 181 Α/14-08-1919 : Σύσταση της κοινότητας με έδρα τον οικισμό Νεοχώριον.
2. 16-05-1928 : Η κοινότητα αποσπάται από την επαρχία Τμήμα Υποδιοικήσεως Φιλιππιάδος του νομού Άρτης και υπάγεται στην επαρχία Άρτης και Τζουμέρκων του νομού Άρτης.
3. ΦΕΚ 244 Α/04-12-1997 : Η Κοινότητα Νεοχωρίου αποσπάται από κοινότητα και ορίζεται έδρα του δήμου Αράχθου.